De POS (Personal Outcomes Scale) is een vragenlijst gebaseerd op de acht domeinen van kwaliteit van bestaan (Schalock & Verdugo, 2002). In een gesprek met de persoon zelf en/of met iemand uit het netwerk van de persoon worden ervaringen gevraagd over de kwaliteit van bestaan. Wat vinden mensen met een verstandelijke beperking van de kwaliteit van hun bestaan? De POS bestaat uit een lijst met vragen die ingaan op de 8 domeinen:
Het betreft de volgende domeinen:
Persoonlijke onwikkeling
De kans krijgen om als mens te groeien; groeien in je gevoel van eigenwaarde, leren door het zelf te ervaren, maar ook simpel door naar school te kunnen gaan.
Zelfbepaling
Veiligheid en waardigheid/zelfrespect ontlenen aan het feit dat je je eigen keuzes mag maken, dat niet anderen steeds over je hoofd heen beslissingen nemen; zelf dingen kunnen proberen; zelf beslissen dat je iets wil proberen; zelf bepalen hoe laat je naar bed gaat.
Interpersoonlijke relaties
Bijvoorbeeld je eigen sociaal netwerk kunnen behouden en onderhouden.
Sociale inclusie
Simpelweg ervaren dat je erbij hoort in de samenleving, dat je mens onder de mensen bent.
Rechten
Het ervaren van de rechten die je toekomen!
Emotioneel welbevinden
Bijvoorbeeld respect en voor vol worden aangezien, je veilig en zeker kunnen voelen in je leven.
Lichamelijk welbevinden
Serieus genomen te worden in je lichamelijke integriteit; indien nodig naar je eigen huisarts.
Materieel welbevinden
Materiële omstandigheden die je je menselijke waardigheid doen behouden, bijvoorbeeld je eigen w.c.! Bezoek kunnen ontvangen in je eigen woning, in privacy.
Wat wordt beoordeeld met de Persoonlijke Ondersteuningsuitkomsten Schaal?
De Persoonlijke Ondersteuningsuitkomsten Schaal (POS) meet de kwaliteit van bestaan van een persoon op basis van specifieke indicatoren. Deze indicatoren zijn verbonden met de acht kerndomeinen van kwaliteit van bestaan, die gevalideerd zijn in een aantal interculturele onderzoeken. Deze acht domeinen zijn: persoonlijke ontwikkeling en zelfbepaling (die de mate van onafhankelijkheid van een persoon weergeven); persoonlijke relaties, sociale inclusie en rechten (die de sociale participatie van een persoon weergeven); emotioneel, fysiek en materieel welbevinden. De zes specifieke indicatoren per dimensie zijn in Vlaanderen en Nederland ontwikkeld op basis van een uitgebreide inbreng van focusgroepen en wetenschappelijk onderzoek. Deze focusgroepen bestonden uit mensen met een verstandelijke beperking, ouders, professionals die bekend zijn met de doelgroep en experts op het gebied van verstandelijke beperkingen. Elk item wordt geëvalueerd op een 3-punt Likert-schaal op twee manieren: ‘zelfbeoordeling’ of ‘beoordeling door een ander’.
RICHTLIJNEN VOOR DE AFNAME VAN DE ZELFBEOORDELING
Kwalificaties van de Interviewer.
De Persoonlijke Ondersteuningsuitkomsten Schaal (POS) moet afgenomen worden door een professional met ruime ervaring op het gebied van verstandelijke beperkingen, die getraind is in de afname en scoring van gedragsbeoordelingsschalen. Deze professional moet bekend zijn met conceptuele kader van Kwaliteit van Bestaan en de beoordeling ervan. Bovendien moet hij / zij het belang van het concept Kwaliteit van Bestaan begrijpen, zowel voor het leven van een individuele persoon als voor de ondersteuning en dienstverlening aan een persoon. Bij de afname van de Schaal, moet de interviewer gevoelig zijn voor de culturele kenmerken van de respondent, de gevoelens van de cliënt of respondent die wordt geïnterviewd, en het gegeven dat de ervaringen van de meeste cliënten met beperkingen niet positief zijn omdat eerdere evaluaties vaak geleid hebben tot een diagnose of opgelegde interventie. De interviewer moet zich ook ervan bewust zijn dat antwoorden kunnen variëren naargelang persoonlijke kenmerken, ervaringen en omstandigheden van de respondenten, en dat men zich mogelijk moet aanpassen qua taalgebruik en interviewtechnieken, zoals het gebruiken van verbale aanmoedigingen en ondersteunende communicatie.
Waar ligt in de beoordeling de focus op?
De interviewer dient de cliënt eraan te herinneren dat hij / zij bij de beoordeling van een item zouden moeten denken aan “wat over het algemeen waar is.” Dit betekent dat de respondent zou moeten denken over gebeurtenissen en omstandigheden in het algemeen, en dient te beseffen dat tijdelijke situaties of omstandigheden van voorbijgaande aard niet de score van een bepaald item zouden mogen bepalen.
Het “Elkaar Leren Kennen” voordat het interview van start gaat.
De cliënt dient te begrijpen wat er met de POS beoordeeld wordt en dat deze schaal geen test is die gebruikt zal worden om de capaciteiten van de persoon, of de geschiktheid voor een bepaalde vorm van ondersteuning of dienstverlening, te bepalen. Deze schaal wil informatie geven aan de cliënt zelf, en mogelijk aan ouders, professionals en andere belanghebbenden met de bedoeling de kwaliteit van bestaan te verbeteren. Het interview als zodanig gaat van start nadat de interviewer en de cliënt enige tijd hebben genomen om elkaar te leren kennen. Hierbij kan gedacht worden aan een gesprekje over onderwerpen waarin de persoon geïnteresseerd is (de baan of hobbies van de persoon, zijn / haar familie, enz.)
Respondenten en Scoring
De cliënt wordt gevraagd om per item te bepalen welke scoring van toepassing is. Het item en de drie mogelijke antwoorden kunnen óf voorgelezen worden aan de respondent óf de respondent leest de items zelf en omcirkelt daarna het antwoord.
Alle items in de schaal dienen te worden gescoord. Elk item wordt geëvalueerd op basis van de zelfbeoordeling van de cliënt. De respondenten dienen te beseffen dat er geen juiste of foute antwoorden zijn en het kan zijn dat de respondenten tijdens het afnemen van de schaal met regelmatige verbale aanmoedigingen gestimuleerd moeten worden om elk item te beoordelen. Het afnemen van het interview met het Zelfbeoordelingsformulier duurt ongeveer één tot anderhalf uur.
Het Interview en de Profielformulieren afronden
Voor het interview, dient de interviewer het Interview Formulier in te vullen.
Na het interview, dient de interviewer de scores voor elk item (3 = linker optie, 2 = middelste optie, 1 = rechtse optie) over te brengen op het Overzichts Profiel. Hoe dit te doen, is te vinden op dit Overzichts Profiel.